خستگی هنگام مطالعه را چطور رفع کنیم؟ راهکار های استراحت مغز

استراحت مغز بعد از مطالعه یکی از معضلات اساسی برای بچه هایی که به صورت جدی برای کنکور مطالعه میکنن هست. رفع خستگی هنگام مطالعه چالشیه که همیشه داوطلبین و مشاور ها توی جلسات مشاوره کنکور خودشون راجبش صحبت میکنن و در تلاشن که این مشکل رو برطرف کنن. اما وقتی از درس خوندن خسته میشیم چیکار کنیم؟ برای رفع مشکل خسته شدن از درس راهکار هایی وجود داره که در ادامه اونهارو بیان کردیم. در این مقاله راهکار های رفع خستگی مغز هنگام مطالعه رو با استفاده از تجربیات مشاورین رتبه برتر آیدی نوین با هم بررسی میکنیم، پس در ادامه همراه ما باشید:

وقتی از درس خوندن خسته میشیم چیکار کنیم؟ راهکارهای رفع خستگی

برای رفع خستگی ذهن در مطالعه، باید یک سری رفتار ها و مقوله هارو در طول روز رعایت کنید تا بتونید از این چالش معروف که “از درس خوندن خسته شدم” با موفقیت عبور کنید و مثل خیلی از بچه ها هنگام مطالعه با این معضل دردسر ساز دست و پنجه نرم نکنید. با رعایت این نکات خیلی راحت میتونید به عادت به درس خواندن رو در خودتون ایجاد کنید و دیگه درگیر خستگی و کرختی نباشید.

1- تنظیم زمان خواب و بیداری

اولین اقدامی که لازمه اینه که زمان خواب و بیداری شما تنظیم شده باشه. یک روز نیاید 6 صبح پاشید، یک روز 7 صبح، یک روز 8 صبح.
یکی از اشتباهاتی که دانش آموزان می کنن و ما بارها روش تاکید کردیم اینه که از خوابشون میزنن.  تو وقتی از خوابت بزنی اون درسی که می خونی بی فایده خواهد بود. پس اولا تایم خواب و بیداریت تنظیم شده باشه و دوما این تایم به اندازه باشه یعنی کم و زیاد نشه، به خاطر یک امتحان نشینید بیدار بمونید چون این خیلی به ذهن، عملکرد و استدلالت ضربه میزنه.

2- هدفگذاری و برنامه ریزی

هدفگذاری برای کنکور و برنامه ریزی درسی درست و اصولی از تاثیر گذارترین روش ها برای رفع خستگی هنگام مطالعه هستند. چراکه سردرگمی باعث احساس خستگی و بلاتکلیفی در طول روز رو بهتون میده و تنها راهکار رهایی از سردرگمی داشتن برنامه ریزی درسی و هدفگذاری درست و اصولی هست.

3- خوردن صبحانه

یکی از مهم ترین وعده های غذایی صبحانه است. شروع روز با خوردن کامل صبحانه بهتون کمک میکنه تا با انرژی و تمرکز حواس بالا پارت های مطالعاتیتون رو رد کنید و احساس سرزندگی داشته باشید.

4- نظافت شخصی

نظافت شخصی علاوه بر حس خوبی که در کل روز بهتون میده، باعث میشه از کلافگی و بهم ریختگی خلاص بشید. همچنین باعث میشه که شما احساس تازگی و زندگی رو تجربه کنید و از بار خستگی روزانه به طرز قابل توجهی کم میکنه.

خستگی مغز هنگام مطالعه

موردی که باید یادتون باشه اینه که قطعا موقعی پیش میاد که شما کشش حل سوالی رو نداشته باشید یا مطلبی توی ذهنتون نره، در ابتدا باید بدونید که این یه امر طبیعیه و در درجه دوم، ما برای این مواقع پیشنهاد میدیم، برای مدتی کتاب و چشم هاتون رو ببندید و سعی کنید که ذهنتون رو ساختار بندی کنید. با اینکار ذهنت رفرش میشه و دوباره آماده روبه رویی با سوال رو داره.

خستگی مطلق هنگام مطالعه چیست؟

خستگی مطلق اینه که در حقیقت به نوعی از درس و کارمون خسته بشیم که با استراحت های روتین هم این خستگی برطرف نشه.

ما هرازگاهی می شنویم از اولیای دانش آموز که دانش آموزشون بد خلق شده، بد غذا شده، خوب نمی خوابه و یکسری مشکلاتی پیدا کرده؛ این ها خستگی، بی میلی و بی ارادگی مطلقه که به راحتی قابل حل نیست.

عوامل خستگی مطلق

1)استرس بیش از حد
2) سخت گیری بیش از حد
3) کمالگرایی بیش از حد و  اضطراب طولانی مدت

اگر هنگام مطالعه بی انگیزه شدیم چه کنیم؟

اگه دچارخستگی مطلق شدید بهتره که برای یه روز استراحت کنید و به هیچ عنوان دور کتاب نرید. توی این یک روز برید بیرون، ورزش کنید یا یه فیلم که بهش علاقه دارید نگاه کنید تا کامل از اون جوی که توش گیر افتادید دور بشید. بعد از اون با مشورت با مشاورتون دوباره به صورت جدی شروع کنید.

افزایش کارایی ذهن و کاهش خستگی هنگام مطالعه

خیلی از بچه ها دنبال یه راهی برای افزایش کارای ذهن و کاهش خستگی هنگام مطالعه ان. بنابراین ما برای این دسته از بچه ها که نیاز به یه برنامه ریزی دقیق و نتیجه بخش هستند راه حلی رو اوردیم که با رعایت اون میتونن تا حد فوق العاده زیادی تمرکز خودشون رو افزایش بدن.

چالش چهل روزه ی افزایش کارایی ذهنی

برای این مسئله ما برای دانش آموزامون یک چالشی رو تعریف میکنیم به اسم چالش چهل روزه. توی این چالش دانش آموز باید ی سری کار هارو رعایت کنه و اگر به همه ی این کارا پایبند بمونه بعد از این 40 روز تایم مطالعاتیش شدیدا افزایش پیدا میکنه و روز به روز به رتبه برتر ها شبیه تر میشه.

1. تایم خواب و بیداریش رو تنظیم کنه. 12 و نیم شب بخوابه و 7 صبح پاشه.
2. صبحانه اش رو کامل بخوره. صبحونه انرژی روز شما رو تامین میکنه و براتون محرک قوی ای برای شزوع روز هست. مهم ترین بازه های مطالعاتی شما در روز، بازه های ابتدایی روز هستند که اگه خوب انجام بشن روزتون به خوبی پیش میره و بلعکس.
3. نظافت شخصیش رو کاملا رعایت کنه و دو روز یکبار دوش بگیره.
4. با گوشی همراه کار نکنه بجز 11 تا 11 و نیم شب

رفع مشکل خستگی هنگام مطالعه دروس حفظی

اینکه شما در درس های محاسباتی مثل ریاضی، فیزیک و حتی مسائل شیمی عملکرد خوبی دارین خیلی جای خوشحالی داره و نشون میده که پایه ی درسی خیلی قوی ای دارید اما اینکه تو درس های حفظی مشکل دارید و ذهنتون خسته میشه چندتا علت می‌تونه داشته‌باشه که به علت کمبود وقت به چندتا از نکته‌های مهم این موضوع اشاره می‌کنیم.

چطور هنگام مطالعه زیست خسته نشویم؟

شاید خیلی از بچه هایی که این درس رو میخونن خیلی زود این جمله توی ذهنشون تداعی میشه “از درس خوندن خسته شدم!”. در درس زیست شناسی چون برای بچه های تجربی ضریب ۱۲ داره و بسیار درس پرنکته ایه، بهتون توصیه می کنیم جزو اولویت های اولتون در روز برای خوندنش باشه. یعنی وقتی که شما شروع کردید به درس خوندن اولویت اول یا دومتون حتما زیست شناسی باشه چون بسیار درس فراریه و ممکنه اون مطالب از ذهنتون پاک بشه.

تصویرسازی شمای کلی هر صفحه از کتاب

دومین توصیه ای که بهترین مشاوران کنکور همیشه به دانش آموزان خودشون میکنن اینه که قبل از اینکه یک صفحه ای رو شروع به خوندن کنید اول از همه از اون صفحه برای خودتون یک شمای کلی در ذهنتون رسم کنید تا بدونید از اون صفحه قراره چه چیزی بدست بیارید و عایدتون بشه. این خیلی مهمه که بچه های ما متاسفانه بهش عمل نمی کنن و اون صفحه رو کامل از دست میدن یا فقط روزنامه وار می خونن. ما به این نوع خوندن می گیم طوطی وار. یعنی دانش آموز هیچ چیزی نمی فهمه و فقط داره رو خوانی می کنه و میره.

استفاده از روش سوال و جواب برای جلوگیری از خسته شدن

سومین توصیه ای که در درس های حفظی براتون قرار دادیم اینه که بصورت سوال و جواب نکاتِ مهمِ اون صفحه رو از خودتون بپرسید. به طور مثال درس های حفظی رو برای خودتون بصورتِ سوال و جواب های کوتاه دربیارید و سعی کنید نکاتش رو برای خودتون توضیح بدید.

یعنی وقتی که یک صفحه رو خوندید جلوی آینه برید و مثلِ یک معلم برای یک دانش‌آموزِ فرضی توضیح بدید. این روش ها فوق العاده ست یعنی مطمئن باشید وقتی این روش ها رو اجرا کنید تمامِ نکاتِ اون صفحه در ذهنتون جا می مونه و هیچوقت فراموشتون نمیشه و خیلی روشِ خوبیه.

راه های کاهش خستگی هنگام درس خواندن

1-ساعت بیولوژیک بدن خودتون رو تنظیم کنید. یعنی راس ساعت مشخصی بخوابید، راس ساعت مشخصی بیدار بشید، راس ساعت مشخصی ناهار بخورید و راس ساعت مشخصی هم شام بخورید. زمانی که شما هرشب راس یک ساعت مشخص بخوابید، مغزتون می فهمه که چه موقعی باید هورمون ملاتونین برای خواب ترشح کنه و بعد از یک مدتی شما راس اون ساعت مشخص خوابتون می گیره. و زمانی که شما راس ساعت مشخصی بیدار بشید، مغز شما می فهمه که چه زمانی باید هورمون بیداری ترشح کنه، خواب شما باید حداکثر 8 ساعت و حداقل 6 ساعت باشه. اگه خواب نامنظمی داشته باشید، یک روز 9 صبح بیدار بشید و یک روز 7 صبح، ذهنتون نمیدونه چه موقع باید هورمون هوشیاری ترشح کنه و زمانی که شما بیدار می‌شید،  هنوز هورمون بیداری در بدن شما ترشح نشده و این موضوع باعث خستگیتون میشه.

2- حتما صبح ها که بیدار می‌شید، 10 الی 15 دقیقه ورزش هوازی انجام بدید، تا اکسیژن کافی به مغزتون برسه. اکسیژن، برای تولید ATP که انرژی مغزه لازمه. تا اکسیژن نباشه خبری هم ازATP نیست.برای اینکه خسته نشید 15 دقیقه ورزش کنید. حتما صبحانه مصرف کنید، باز هم برای تولید ATP، مغز به دو عامل احتیاج داره: اکسیژن و قند. مغز شما نمی تونه به صورت غیرمستقیم، پروتئین و چربی رو به قند تبدیل کنه و باید به صورت مستقیم قند دریافت کنه.

3-حتما بازه های مطالعاتیتون کوتاه باشه، حداکثر 90 دقیقه. در هر واحد مطالعاتی، چیزی بین 75 تا 90 دقیقه مطالعه کنید و 15 دقیقه استراحت کنید. چون تحقیقات روان شناسی نشون می‌ده مطالبی رو که در یک واحد مطالعاتی، مطالعه می‌کنید، 15 دقیقه ی اول و 15 دقیقه ی آخر اون رو بعدا بهتر به یاد میارید. هرچقدر که بین این 15 دقیقه ی اول و آخر فاصله زیاد بشه، مطالبی که این بین مطالعه کردید، احتمال فراموش شدنش بیشتره و هرچقدر که فاصله، بین نقطه ی ابتدایی و انتهایی کمتر باشه، احتمال اینکه مطالب در ذهنتون بمونه، بیشتر می‌شه.بنابراین توصیه می‌شه که بیشتر از 90 دقیقه در یک واحد مطالعاتی ، مطالعه نکنید. چون بیشتر از اون هرچی بخونید فقط وقت تلف کردنه و ذهن رو خسته می کنه. بعد از 90 دقیقه مغزتون مجددا نیاز به اکسیژن رسانی و قند رسانی داره. شما بعد از 90 دقیقه باید برای تولید ATP ، حتما چند نفس عمیق بکشید تا اکسیژن کافی به مغزتون برسه و مجددا یک ماده ی قندی مصرف کنید تا قند مغزتون تامین بشه.

4-موادی مثل چای و نسکافه، چون کافئین دارند باعث هوشیاریتون می‌شن و می تونید ازشون استفاده کنید، اما از قهوه استفاده نکنید. چون قهوه باعث استرس می‌شه و اگر طولانی مدت استفاده کنید دچار استرس می‌شید. از شکلات تلخ هم میشه استفاده کرد، هم تمرکز شما رو بالا می‌بره و هم هوشیارتون می کنه. با رعایت نکات گفته شده خستگیتون کمتر می‌شه وقتی خستگی کمتر بشه به طبعش سرعت مطالعه هم افزایش پیدا میکنه.

سخن پایانی

توی این مقاله که با استفاده از تجربیات یکی از رتبه برتر های کنکور براتون آماده شده بود به رفع خستگی هنگام مطالعه پرداخته شد. خستگی هنگام مطالعه یکی از معضل های سخت بچه های کنکوری هست. البته اینو بدونید که خستگی هنگام مطالعه با خواب آلودگی فرق میکنه و ممکنه ما خستگی خودمون رو رفع کردیم ولی همچنان درگیر رفع خواب آلودگی هنگام مطالعه باشیم. از این بابت برای یه دانش آموز کنکوری واجبه که راه حل هردوی این مشکلات رو بلد باشه و در تلاش برای برطرف کردنش باشه. میدونی که همیشه بهترینارو برات آرزو میکنیم؟!

سوالات متداول

بهترین راه رفع خستگی هنگام مطالعه چیست؟

برای رفع خستگی هنگام مطالعه روش های مختلفی وجود داره که از جمله این روش ها تنظیم ساعت خواب، عادت مصرف کامل صبحانه، ورزش کردن و… هست که توی این مقاله به صورت کامل راجبش براتون توضیح دادیم.

آیا خستگی صرفا منشا جسمی داره؟

خیر، گاهی خستگی شما هنگام مطالعه به مشکلات روحی برمیگرده، پس اگه بدون هیچ دلیلی احساس خستگی کردید بدونید باید از لحاظ روحی خودتون رو تقویت کنید.

علائم خستگی هنگام مطالعه چیه؟

اگه هنگام مطالعه تمرکز حواس ندارید، از مطالب زود خسته میشید یا حس عدم کشش ادامه مطالب رو دارید، شما دچار خستگی مطالعاتی شدید. توی این مقاله با استفاده از تجربیات یکی از رتبه برتر ها بهترین روش درمان خستگی ذهنی هنگام مطالعه رو براتون قرار دادیم.