معرفی رشته میکروبیولوژی برای دانش آموزان رشته تجربی

لغت میکروبیولوژی یک کلمه فرانسوی است که ریشه‌ای یونانی دارد. این کلمه از سه بخش میکرو+بیو+لوژی تشکیل شده که معنای اصطلاحی آن مطالعه ریزارگانیسم‌ها یا بررسی زندگی ریززیست هاست. این موجودات کوچک می‌توانند چند‌سلولی، تک‌سلولی و حتی بدون سلول باشند. در واقع افرادی که در رشته میکروبیولوژی تحصیل می‌کنند به مطالعه و بررسی انواع قارچ‌ها، ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌ها می‌پردازند. با توجه به اهمیت این ریززیست‌ها در زندگی بشر، این رشته بسیار کاربردی، پر‌اهمیت و البته جذاب است.

شما می‌توانید با این علم به جنگ عاملان بیماری‌زا بروید و نحوه کنترل و مبارزه با آن‌ها را کشف کنید.

برای بیماری‌های جدید با عاملیت میکروارگانیسم‌ها واکسن بسازید یا واکسن‌های موجود را قوی‌تر و موثر‌تر کنید. اگر در حال انتخاب رشته کنکور هستید و دوست دارید در مورد رشته میکروبیولوژی، واحدهای درسی آن در دانشگاه، آینده شغلی و حتی شرایط مهاجرت برای فارغ‌التحصیلان این رشته بدانید، این مقاله را بخوانید.

تاریخچه رشته میکروبیولوژی

اگر از دانش‌آموزان رشته تجربی باشید، حتما نام پاستور را به‌عنوان یکی از بزرگترین زیست‌شناسان دنیا شنیده‌اید. بسیاری از مراکز تحقیقاتی، آزمایشگاه‌ها و حتی بیمارستان‌ها و مراکز علمی به افتخار این دانشمند بزرگ، پاستور نامگذاری شده‌اند. جالب است بدانید که پاستور را یکی از بنیانگذاران علم میکروبیولوژی یا به‌عبارتی پدر میکروبیولوژی مدرن می‌دانند. پاستور به علم میکروبیولوژی هویت بخشید و از جمله اقدامات مهم ایشان در این علم می‌توان به ساخت واکسن‌های هاری و سیاه‌زخم و نیز توسعه علم پاستوریزه کردن مواد غذایی اشاره کرد. از دیگر دانشمندان این رشته که تاثیر زیادی در پیشرفت و پیدایش زیرشاخه‌های این علم نوین داشتند، می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:
• فردیناند کوهن: این گیاه‌شناس فرانسوی را پایه‌گذار علم باکتری‌شناسی می‌دانند، این دانشمند در حین مطالعات خود باکتری‌های مختلفی مانند باکتری باسیلوس را کشف و توصیف کرد.

• رابرت کخ: رابرت کخ به دلیل فعالیت‌های خود در راستای اثبات تاثیر میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا به‌عنوان پدر علم میکروبیولوژی پزشکی شناخته شده‌است.
• آدرین سرتس: این دانشمند که یکی از شاگردان پاستور بوده‌است، بنیانگذار میکروبیولوژی دریایی شناخته می‌شود.
• مارتینوس بیجرینک: نقش این دانشمند در علم میکروبیولوژی به کشف ویروس‌ها و روش‌های کشت به‌صورت غنی‌شده بر‌می‌گردد، در‌واقع این دانشمند اصول ویروس‌شناسی را بنیان نهاد.
• سرگئی وینوگرادسکی: وینوگرادسکی فردی بود که نقش میکروارگانیسم‌ها را در فعالیت‌های ژئو‌شیمیایی نشان داد.
• فلیکس د‌ هرل: این دانشمند نیز یکی از همکاران وینوگرادسکی بود که از نخستین افراد تاثیرگذار در حوزه میکروبیولوژی کاربردی به‌شمار می‌رود.

آینده شغلی فارغ التحصیلان رشته میکروبیولوژی

اگر فکر می‌کنید با تحصیل در رشته میکروبیولوژی با موجودات خطرناکی سروکار خواهید‌داشت باید بگوییم که اشتباه می‌کنید. میکروارگانیسم‌ها اگرچه ممکن است علت بسیاری از بیماری‌ها و حتی اپیدمی‌ها باشند و از این جهت ترسناک به‌نظر برسند؛ اما باید بدانید این موجودات کوچک میکروسکوپی نقش زیادی در زندگی انسانها و سایر موجودات زنده دارند.

فرآیند فساد مواد غذایی و پسماندها، فرآوری میوه‌ها و مواد غذایی و چرخه‌های موجود در طبیعت با کمک این میکروارگانیسم‌ها ممکن می‌شود. تولید سوخت در اثر تخریب‌های زیست محیطی، شناخت علت بیماری‌ها و ساخت دارو برای آن‌ها و حتی گاهی تغییرات شرایط آب‌و‌هوایی به این موجودات کوچک وابسته است. شما می‌توانید بعد از فارغ‌التحصیلی در رشته میکروبیولوژی در یکی از حوزه‌های زیر مشغول به‌کار شوید:

• میکروبیولوژی میکروبی: تمرکز این رشته بر مطالعه میکروب‌ها است و دانشمندان در این رشته به بررسی فیزیولوژی و ژنتیک میکروبی می‌پردازند. میکروبیولوژی در این رشته، ساختار، مراحل تکامل میکروب‌ها و تغییرات ژنتیکی در آن‌ها را مطالعه می‌کند.
• میکروبیولوژی مولکولی: در این رشته میکروبیولوژیست‌ها به بررسی ژن‌ها و ساختار مولکولی میکروارگانیسم‌ها می‌پردازند.
• میکروبیولوژی در پزشکی: این شاخه از علم میکروبیولوژی که برای بسیاری از ما آشناتر است به بررسی تاثیر میکروب‌های بیماری‌زا بر سلامت انسان‌ها می‌پردازد.
• میکروبیولوژی در دامپزشکی و کشاورزی: زندگی حیوانات و گیاهان نیز مانند انسان‌ها تحت‌تأثیر میکروارگانیسم‌ها قرار دارد. دانشمندان در این شاخه های میکروبیولوژی به‌بررسی عوامل بیماری‌زا برای دام‌ها و محصولات کشاورزی و راه‌های درمانی آن‌ها می‌پردازند.
• میکروبیولوژی در صنعت: گستردگی این شاخه از میکروبیولوژی بسیار زیاد است و افراد می‌توانند در حوزه مواد غذایی، دارویی، نفت و صنایع پتروشیمی، صنایع شیمیایی و غیره فعالیت کنند.

یک میکروبیولوژیست می‌تواند در پژوهشکده‌های نفت، آزمایشگاه‌های مراکز درمانی و بیمارستان‌ها، مراکز تحقیقاتی بهداشت، تحقیقات صنعت غذا و دارو، توسعه کشاورزی، پژوهشگاه‌های محیط زیستی و غیره به فعالیت بپردازند. با توجه به گستردگی و اهمیت زیرشاخه‌های رشته میکروبیولوژی در حوزه‌های مختلف، آینده شغلی مناسبی برای آن پیش‌بینی می‌شود. در‌صورتی که به این رشته علاقه‌مند هستید، می‌توانید از بهترین مشاوران کنکور و فارغ‌التحصیلان این رشته مشاوره بگیرید تا با یک برنامه ریزی کنکور تخصصی رشته خود، شانس قبولی خود را افزایش دهید.

دوره های تحصیل در رشته میکروبیولوژی

رشته میکروبیولوژی از جمله رشته‌های علوم پایه است که دانش‌آموزان فارغ‌التحصیل در رشته علوم تجربی می‌توانند در آن ادامه تحصیل دهند. شما برای تحصیل در این رشته باید در مقطع کارشناسی پیوسته میکروبیولوژی پذیرفته شوید. دانشجویان این رشته مجموعأ 136 واحد درسی را می‌گذرانند که 109 واحد آن را دروس تخصصی این رشته تشکیل می‌دهند. از مهمترین دروس تخصصی رشته میکروبیولوژی می‌توان فیزیولوژی گیاهی، ایمونولوژی، ژنتیک، فیزیولوژی جانوری، شیمی عمومی و آلی، زیست شناسی، فیزیک و بیوشیمی، میکروبیولوژی غذایی، باکتری شناسی، اکولوژی و زیست شناسی سلولی را نام برد.
فارغ التحصیلان کارشناسی میکروبیولوژی با شرکت در آزمون کارشناسی‌ارشد می‌توانند در یکی از گرایش‌های زیر، تحصیلات تکمیلی خود با گذراندن 32 واحد، به اتمام برسانند.

• میکروبیولوژی با گرایش غذایی: اگر علاقه‌مند به کار در صنعت غذایی مانند آزمایشگاه‌ها یا مراکز تحقیق و توسعه کارخانجات مواد غذایی هستید، این گرایش برای شما مناسب است.
• میکروبیولوژی با گرایش پزشکی: برای افراد مشتاق به کار در حوزه بهداشت و درمان این رشته مناسبی است. بررسی میکروارگانیسم‌هایی که برای انسان‌ها مضر بوده و عامل بیماری هستند، تحقیق برای مقابله با آن‌ها و درمان این بیماری‌ها در حوزه کاری این رشته است.
• میکروبیولوژی با گرایش صنعتی: در این گرایش که فارغ‌التحصیلان در صنعت مشغول به کار می‌شوند با میکروب‌های مفید و مضری که در فرآیندهای صنعتی مانند تولید اسیدها به کار می‌روند سروکار دارند.
تحصیل در مقطع دکتری در رشته میکروبیولوژی مانند کارشناسی ارشد، مستلزم شرکت در آزمون سراسری است. در کشور ما تحصیلات آکادمیک تا مقطع دکتری برای رشته میکروبیولوژی وجود دارد.

ضرایب دروس برای قبولی در رشته میکروبیولوژی

ضریب درس‌های تخصصی برای دانش‌آموزان رشته تجربی که دوست دارند در رشته میکروبیولوژی ادامه تحصیل دارند عبارتند‌از:
• زمین شناسی: بی تاثیر
• ریاضی: ضریب 2
• زیست: ضریب 4
• فیزیک: ضریب 2
• شیمی: ضریب 3

اگر هدف شما قبولی در رشته میکروبیولوژی در یکی از دانشگاه‌های معتبر ایران است، با توجه به ضرایب می‌توانید درس زمین‌شناسی را از برنامه‌ریزی درسی خود حذف کنید. اهمیت درس زیست شناسی و شیمی نیز برای این رشته بسیار زیاد است، پس برای این دروس زمان بیشتری در نظر بگیرید. شما می‌توانید برای داشتن یک برنامه زمانبندی صحیح و موفق، از مشاوران سایت آیدی نوین در این زمینه راهنمایی بگیرید. مشاوران این مجموعه با آگاهی کامل از شرایط قبولی در رشته‌های مختلف تحصیلی و متناسب با توانمندی و زمان مطالعه دانش‌آموزان، می‌توانند یک برنامه‌ریزی مناسب تدوین کنند که تضمین‌کننده قبولی شما در رشته دلخواهتان باشد.

منابع درسی مهم برای قبولی در رشته میکروبیولوژی

قبولی در کنکور سراسری به دو بخش معدل و نمره آزمون بستگی دارد. برای افزایش شانس قبولی خود در کنکور در مرحله اول باید سعی کنید معدل خود را بالا ببرید. تاثیر معدل در رتبه کنکور داوطلبان باعث شده، نمره امتحانات نهایی بیش از پیش اهمیت پیدا کند. اما برای افرادی که نمره کمی از امتحانات نهایی گرفته‌اند، شانس مجددی به نام آزمون ترمیم معدل برگزار می‌شود.

شما می‌توانید برای بالا بردن شانس قبولی خود با مشاوره کنکور تجربی 1403 برای تهیه برنامه‌ریزی درسی دوازدهم تجربی کمک بگیرید. با برنامه‌ریزی در طول سال تحصیلی، می توانید هم‌زمان برای بالا بردن معدل و قبولی در کنکور تلاش کنید.
برای کسب نمره بالا در کنکور نیز شرکت در دوره‌های تست‌زنی و آزمون‌های جامع می‌تواند به شما کمک کند. پیشنهاد ما برای افزایش شانس قبولی در رشته میکروبیولوژی در دانشگاهی که می‌خواهید، مطالعه کتاب‌های کمک آموزشی است.

کتاب های زیست پایه به پایه انتشارات خیلی سبز، نشر الگو، میکرو گاج و مهر و ماه و کتاب های زیست جامع انتشارات گاج و خیلی سبز منابع مطالعاتی خوبی برای افزایش مهارت تست زنی در درس زیست شناسی دانش آموزان به شمار می روند. برای درس شیمی نیز می توانید از کتاب های پایه به پایه انتشارات مبتکران، خیلی سبز، نشر الگو و میکرو گاج و نیز کتاب های جامع موسسات خیلی سبز، میکرو گاج، مهر و ماه، آی کیو و قلم چی استفاده کنید.

برای سایر دروس تجربی هم می توانید از انتشارات نام برده و با توجه به سطح درسی خود و نیز زمان باقی مانده تا کنکور، کتاب های کمک آموزشی مناسبی را انتخاب کنید یا اینکه اینجا درخواست مشاوره بدهید!

دانشگاه‌های رشته میکروبیولوژی در کشور

شما می‌توانید رشته میکروبیولوژی را در یکی از دانشگاه‌های دولتی، آزاد، پیام‌نور و غیرانتفاعی، با توجه به رتبه قبولی و اولویت‌های خود انتخاب کنید. لیست دانشگاه‌های پرطرفداری که این رشته را ارائه می‌دهند، در ادامه مشاهده می‌کنیم.
• میکروبیولوژی در دانشگاه دولتی: دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، مازندران (بابلسر)، الزهرا، اصفهان، علوم پزشکی تهران، آل طه، ملایر و مراغه.
• میکروبیولوژی در دانشگاه آزاد: دانشگاه‌های آزاد تهران شمال، رودهن، علوم پزشکی تبریز، اردبیل، اسلامشهر، کرج و فلاورجان
• میکروبیولوژی در دانشگاه غیرانتفاعی: دانشگاه غیرانتفاعی کاویان مشهد، رشیدی تبریز، صبا ارومیه، علم و هنر یزد، اشرفی اصفهانی و نور دانش اصفهان.

برای افرادی که در آزمون کنکور موفق نبودند یا بعد از انتخاب رشته تصمیم به انتخاب رشته میکروبیولوژی گرفتند، خبر خوبی داریم. اگر چنین شرایطی دارید می‌توانید بدون کنکور در برخی از دانشگاه‌های آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور، رشته میکروبیولوژی را انتخاب کنید. ثبت‌نام رشته میکروبیولوژی در دانشگاه‌های مذکور با شرط معدل یا سوابق تحصیلی متقاضیان انجام می‌شود. اما در این مورد هم نگران نباشید، چون سخت‌گیری زیادی از سوی این دانشگاه‌ها برای جذب دانشجو انجام نمی‌شود.

برای ثبت‌نام بدون کنکور رشته میکروبیولوژی نیازی به مراجعه حضوری ندارید. شما می‌توانید به سایت دانشگاه آزاد مراجعه کنید و از دانشگاه‌هایی که رشته میکروبیولوژی در آن‌ها ارائه می‌شوند، مطلع شوید. سپس با تکمیل مدارکی که خواسته‌شده، برای رشته میکروبیولوژي دانشگاه مورد نظر خود ثبت‌نام کنید. قبل از انتخاب دانشگاه‌های غیر‌دولتی برای ادامه تحصیل، حتما از مبلغ شهریه و شرایط پرداخت آن آگاهی پیدا کنید تا در طول تحصیل خود درگیر مسائل مالی نشوید. به این مورد هم توجه کنید که دانشگاه‌های غیردولتی و حتی بعضی از دانشگاه‌های دولتی، خوابگاه در اختیار دانشجویان قرار نمی‌دهند و هزینه اسکان نیز با دانشجویان است.

میکروبیولوژی و مهاجرت؛ ادامه تحصیل در خارج از کشور

میکروبیولوژی شاید سابقه‌ای دیرینه دارد اما از نظر حضور فارغ‌التحصیلان این رشته در بازار کار و تنوع حیطه کاری، یک رشته جدید به‌شمار می‌رود. البته در کشورهای توسعه یافته، اهمیت رشته میکروبیولوژی و بازار کار آن بسیار بیشتر از کشور ماست. پس علاقه‌مندان به رشته میکروبیولوژی یا فارغ‌التحصیلان در دانشگاه‌های داخلی که قصد مهاجرت تحصیلی یا کاری دارند، نگران نباشند.
شما می‌توانید بر‌اساس شرایطی که دارید در هر یک از مقاطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری در دانشگاه‌های خارج از ایران پذیرش بگیرید.

هزینه تحصیل، هزینه اقامت، فاصله از کشور مبدا، شرط معدل و زبان از جمله شرایطی است که برای تحصیل میکروبیولوژی در یک دانشگاه معتبر بین المللی باید درنظر داشته‌باشید. اگر به‌دنبال استفاده از بورسیه تحصیلی هستید، باید رزومه خوبی در دوران کارشناسی میکروبیولوژی یا کارشناسی‌ارشد این رشته جمع‌آوری کنید. داشتن مقالات داخلی و خارجی در حوزه میکروبیولوژی، معدل بالا و سابقه کاری می‌تواند تاثیر زیادی داشته‌باشد.

به‌منظور فارغ‌التحصیلی در رشته میکروبیولوژی در بهترین دانشگاه‌های دنیا بهتر است کشورهای آمریکا، کانادا و انگلیس مقصد مهاجرت شما باشند. میکروبیولوژیست‌ها بعد از این سه کشور قدرتمند در این رشته، می‌توانند آلمان، استرالیا، فرانسه و نیوزلند را برای تحصیل، کار و زندگی انتخاب کنند.

سخن پایانی

برای افرادی که دوست دارند وارد دنیای پر‌ از رمز ‌و راز میکروارگانیسم‌ها شوند و با کمک آن‌ها زندگی بهتری برای انسان‌ها بسازند، میکروبیولوژی بهترین انتخاب است. این رشته نیز مانند هر رشته دیگری سختی‌های زیادی دارد و اگر می‌خواهید یک میکروبیولوژیست عالی با درآمد بالا باشید، باید سخت تلاش کنید.

اگر در طول تحصیل در رشته میکروبیولوژی به این نتیجه رسیدید که برای میکروبیولوژیست شدن ساخته نشدید، این امکان برای شما فراهم است که تغییر مسیر دهید. با توجه به امکان تغییر رشته از میکروبیولوژی به رشته‌هایی مانند پزشکی، پرستاری و علوم آزمایشگاهی، می‌توانید از این رشته به‌عنوان پلی به رشته مورد علاقه خود استفاده کنید. حتی اگر فرصت کمی برای کنکور دارید، می‌توانید از همین لحظه از برنامه‌های کوتاه‌مدت موسسه آیدی نوین مانند برنامه ریزی 3 ماهه استفاده کنید تا در رشته میکروبیولوژی پذیرفته شوید.